آغاز لشکرکشی توسعه‌دهندگان در برابر اپل و سیاست‌های اپ استور
روند رفتاری تجاری اپل مدتیست که مورد بررسی های دقیق قرار گرفته. مقامات اروپا جدیدا و در طول هفته گذشته اعلام کردند که در حال تحقیق روی این بحث هستند که آیا اپ استور -تنها راه پیش روی بیش تر افراد برای نصب اپلیکیشن‌های گوناگون روی آیفون هایشان- قوانین رقابتی اتحادیه اروپا را نقض میکند یا خیر.
به صورت همزمان، بهترین و معروف ترین تولیدکنندگان اپلیکیشن‌های موبایل -مانند Match Group و همینطور اپیک گیمز، تولید کننده بازی بسیار محبوب فورتنایت- از اپل به خاطر قوانین دیرینه اپ استور -مانند سهم ۳۰ درصدی این کمپانی از خریدهای دیجیتالی و همچنین عرضه از روی عمد نرم‌افزارهایی که با اپلیکیشن‌های شخص ثالث رقابت می‌کنند- انتقاد کرده‌اند.
مدیران استودیوهای کوچک‌تر اپلیکیشن‌سازی نیز به تازگی در شبکه‌های اجتماعی به سخن راجع به مقررات اپ استور اپل پرداخته‌اند و آغازگر این نقد ها , دیوید هانسون , رئیس ارشد فنی کمپانی Basecamp بود .
هانسون در توییتر خویش نوشت که اپل با نشر یک به‌روزرسانی برای نرم افزار پست الکرونیکی تازه Basecamp مخالفت کرده , بدین خاطر که اپل از بعضی اپلیکیشن‌ها می خواهد که قابلیت و امکان پرداخت برای سرویس‌های اشتراکی را از درون نرم افزار مهیا نمایند . چنانچه چنین قابلیتی در نرم افزار آن ها تعبیه شود:
اپل سهمی ۱۵ الی ۳۰ درصدی از پرداختی‌های هر کاربری که از روش نرم افزار نام نویسی می نماید خواهد داشت .
یکی از سخنگویان کمپانی Match Group نیز بعدا ذکر کرد که : «اپل صنایعی مثل کتاب‌های الکترونیکی , استریم آهنگ و کلیپ , گیمینگ را می‌چلاند تا سهمی ۳۰ درصدی از درآمد آنان داشته باشد . همین سبب میگردد زمانی اپل به چنان فضایی ورود می نماید , وضعیت نگران‌کننده‌تر شود , همان طور که پیش از این نیز مشابهش را دیده‌ایم . ما دقیقا آگاهیم که چه قدرتی در قبال ما ایستاده است» .
اپ استور یکی‌از برجسته‌ترین و مهم ترین سرویس‌های اپل است , واحدی با رویش مضاعف سریع که فقط در سال ۲۰۱۹ بالغ بر ۴۶ میلیارد دلار درآمدزایی کرده و تقریبا سهمی ۱۸ درصدی از درآمد کل کمپانی دارااست . سهام‌داران , تجارت‌های بر پایه ی خدمت را به عنوان یکی‌از موتورهای پیشرانه کلیدی اپل تلقی می‌نمایند و خود کمپانی نیز به طور همگانی پیش‌بینی فروش ۵۰ میلیارد دلاری سرویس‌هایش را در این سال میلادی کرده . با این همه , اپل هرگز به طور دقیق نگفته که چه اندازه از درآمد سرویس‌هایش وابسته به اپ استور است .
مت رانج , مدیرعامل کمپانی Astropad که نرم‌افزارها و سخت‌افزارهایی برای تبدیل کردن آیپد به صفحه نمایش ثانویه یا تبلت نگارگری می‌سازد عقیده دارد : «یکی از مسائلی که طی چندین روز اخیر معلوم شده , اینست که اپل چقدر به شکلی تهاجمی مردم را به سوی خریدهای داخل برنامه‌ای سوق می دهد . به نظرم همه‌چیز مرتبط با سرویس‌هاست و بسیاری از رویش اپ استور را می‌توان ناشی از درآمد اشتراک‌ها دانست . »
توسعه‌دهندگان از چه چیزی ناراحت شده‌اند؟
اپ استور تنها راه و روش عمده یوزرها برای نصب نرم‌افزار روی آیفون‌شان است . برای این‌که یک توسعه‌دهنده یا این که شرکت بتواند اپلیکیشن‌اش را روی این پلتفرم به‌روزرسانی نماید , می بایست از پروسه‌ای به عنوان «بررسی نرم افزار – App Review» هم عبور نماید . یکی‌از پرسنل اپل , نرم افزار مورد نظر را با لیستی بلندبالا از دستورالعمل‌ها و رهنمودها مطابقت و همخوانی می دهد و تصمیم میگیرد که به‌روزرسانی مورد اشاره قابل تایید است یا این که می بایست تغییراتی در آن بوجود آید .
توسعه‌دهندگان نرم افزار می گویند که سه اختلال اساسی با اپ استور دارا‌هستند :
فرآیند آنالیز گنگ:
توسعه‌دهنگان میگویند سیاستی که در جریان بررسی نرم افزار اتخاذ می گردند خودسرانه بوده و گهگاه اپلیکیشن‌ها به دلایلی کوچک یا این که ناعادلانه , به طور کامل از پلتفرم حذف میگردند . علاوه بر این , برقراری رابطه با نمایندگان اپل و بازگرداندن نرم افزار به وضعیت معمولی کاری دوچندان سخت است.
سهم اپل:
اپل ۳۰ درصد از هزینه پرداخت شده بابت اپلیکیشن‌های پولی و خریدهای داخل برنامه‌ای را برای خویش برمی‌دارد . سهم اپل از اشتراک‌های پولی , پس از گذشت 1 سال به ۱۵ درصد کاهش مییابد . توسعه‌دهندگان می گویند راه و روش اپل به نوعی زیاده‌روی بوده و منجر میگردد بسیاری از منفعت کسب‌وکارهایشان پاک بشود .
به خاطر این سهم , بعضی کمپانی‌ها سعی می نمایند خریدهای داخل برنامه‌ای را در اپلیکیشن‌هایشان به حداقل برسانند . این عمل یا با عدم فروش اشتراک از درون نرم افزار شکل میگیرد ( نظیر کاری که نت‌فلیکس کرد ) یا این که از روش اخذ هزینه اضافه در قبال نام نویسی روی سخت‌افزار آیفون ( نظیر کاری که اسپاتیفای کرد ) .
در تازه‌ترین گزارش مالی هر ساله , اپل می گوید که یقین دارد که مردم کامپیوترهایش را به خاطر نرم‌افزارهای شخص‌ثالث در دسترس می خرند و به‌این اشاره نمود که توسعه‌دهندگان در شرایطی که توسعه و گسترش نرم‌افزار برای سیستم عامل‌های حریف مثل اندروید گوگل یا ویندوز مایکروسافت را کمتر هزینه‌بر یا این که بیش تر سودده تلقی می کنند , می توانند از ساخت نرم‌افزار برای تولیدات اپل دست بکشند .
رقابت غیر منصفانه:
سازندگان نرم‌افزار از این نیز نگران میباشند که اپل میتواند از داده ها تولیدات ترندینگ در اپ استور استفاده کرده و اپلیکیشن‌ها یا این که ویژگی‌های مختص خودش را بسازد که وارد رقابت با تولیدات فرد ثالث میشوند . زمانی چنین ویژگی‌هایی از راه می‌رسند , به طور معمول به بخش‌های هسته‌ای سیستم عامل‌های اپل دسترسی دارند که به گفته توسعه‌دهندگان , در اختیار آنان نمی‌باشد . اپل ظاهرا آنقدر به پرده برداری از ویژگی‌هایی برای رقابت با نرم‌افزارهای قبلی دارای اسم و رسم است که چه بسا یک لقب نیز بدین کارش داده‌اند : شرلاکینگ – Sherlocking . این لقب به ابزار جستجوی شرلاک ارتباط دارد که اپل در سال ۱۹۹۸ برای کامپیوترهای مک عرضه کرد و رقابتی بی واسطه با یک فرآورده فرد ثالث به اسم واتسون داشت .
رانج می گوید فرآورده کمپانی Astropad نیز سال قبل شرلاک شد ; هنگامی که اپل از فرآورده رقابتی Sidecar در سیستم عامل MacOS رو نمایی کرد . و کلیه این‌ها درحالی پیش آمده که Astropad و واحد پشتیبانی توسعه‌دهندگان اپل , برای چند سال رابطه‌ای بسیار صمیمانه داشته‌اند . از آن‌جایی که Sidecar درست داخل سیستم عامل پباده سازی شده و از قابلیت‌هایی استفاده می نماید که Astropad به آنان دسترسی ندارد , رقابت با اپل کاری طاقت فرسا خواهد بود .
طی هفته اخیر , Astropad یک بلاگ پست به عنوان «اپل عزیز» منتشر کرد و از کمپانی مستقر کوپرتینو خواست که به یوزرها اجازه دهد اپلیکیشن‌های پیش‌فرض دلخواهشان را انتخاب نمایند , به متدهای پرداختی دسترسی داشته باشند که ۳۰ درصد درآمد روانه جیب اپل نشود و اجازه دهد بعضی اپلیکیشن‌ها به گونه‌ای توانمند به نصب روی آیفون مردم باشند که نیاز به فرآیند تاییدیه اپ استور را پاک بشود.
اپل در تقابل با جهان
اپل این مشاجره را پیش می کشد که در دست گرفتن کاملش بر اپ استور , به شرکت اجازه می دهد از امن بودن نرم‌افزارهایی که روی آیفون به اجرا در می آیند اطمینان حاصل نماید . این مجموعه اضافه می‌نماید که کمپانی‌های زیادی از اپ استور به درآمدهای کلان رسیده‌اند – نیز از روش سیستم‌های پرداختی متبوع اپل و نیز از روش تبادلات معمولی مالی که در‌این پلتفرم اتفاق می افتد .
یکی‌از سخنگویان کمپانی به تازگی بیان کرد : «ما در هر کاری که انجام میدهیم تابع ضابطه هستیم و در هر شرایطی از رقابت استقبال می کنیم , زیرا یقین داریم که رقابت سبب میشود نتایجی چه بسا خوب تر از گذشته تحویل مشتریان دهیم . » وی ادامه داده است :
«جای افسوس دارد که کمیسیون اروپا در حال تجسس براساس شکایات چندین شرکت است که خیلی معمولی درپی یک سواری مجانی می باشند و نمی خواهند با همان شرایطی که هر کس دیگری به آنان احترام می گذارد بازی نمایند . به نظرمان چنین کاری صحیح نمی‌باشد – می خواهیم یک زمین بازی عادلانه آماده کنیم که در آن هرکسی با عزم و ایده‌ای خوب , به توفیق می‌رسد».
تیم سویینی , مدیرعامل اپیک گیمز که بابت تمام تولیدات دیجیتالی درون فورتنایت سهمی ۳۰ درصدی به اپل می دهد نیز چنین واکنشی داشت : «در اینجا اپل از یک زمین بازی منصفانه صحبت می کند . برای اینجانب , چنان زمینی به‌این معنا است : «تمام توسعه‌دهندگان iOS میتوانند پروسه‌های مالی بی واسطه انتخاب نمایند و تمام یوزرها می توانند نرم‌افزارهایشان را از هر منبعی اخذ کند. »
حالا که سخن از قضیه مورد‌علاقه گروه سویینی شد می بایست ذکر کرد که در دل این قصه , نفعی احتمالی برای یوزرها اهل ایران نیز یافت میشود . یکی‌از نقد ها چند وقت اخیر این بوده که اپلیکیشن‌ها بایستی به وسیله اپل امضا شوند تا روی دیوایس‌های این مجموعه به اجرا درآیند و اصلی‌ترین رویکرد برای اخذ این امضا , عرضه روی اپ استور است .
در شرایطی که فشارهای اتحادیه اروپا این وضعیت را تغییر و تحول داده و یوزرها از جایی به بعد از آن قادر به نصب بدون واسطه نرم افزار از هر منبعی باشند , می‌توان احتمال داد که ایراد یوزرها اهل ایران نیز رفع شود , زیرا خیلی ساده دیگر نیازی به به کارگیری از اپ استور نمی‌باشد .
به اصل قصه برمی‌گردیم . فعال کهنه‌کار سیلیکون اما و رییس پنل آنتی‌تراست اتحادیه اروپا , مارگارت وستیجر میگوید اپل هم اکنون نقش «دربان» را ایفا میکند و دقیقا به همین خاطر «باید مطمئن شویم که مقررات اپل , سبب نقص در رقابت در بازاری نمیشود که اپل نیز در آن یکی‌از رقبای کلیدی بقیه توسعه‌دهندگان به حساب می‌آید» .
وی به مشکلی اشاره دارد که برای اولین بار به وسیله اسپاتیفای , سرویس استریم آهنگ دوست داستنی که در حال حاضر رقابتی بی واسطه با اپل موزیک دارد , مطرح شد . اسپاتیفای بیشتر از 1سال پیش از رفتارهای ضد رقابتی اپل گلایه کرد و به هیچ عنوان همین پرونده بود که دقت اتحادیه اروپا را جلب نمود .
طی رویدادی که هفته قبل در رابطه با تجسس اتحادیه اروپا برگزار شد , هوراکیو گوتیرز , نماینده قانونی ارشد اسپاتیفای از یک تشبیه ورزشی برای تعریف موقعیت بهره برد و خاطرنشان کرد : «اپل مانند صاحب و مالک استادیوم , داوران و بازیکنان فعالیت میکند و زمین بازی را طوری دستخوش تغییر‌و تحول که به نفع سرویس‌های خودش باشد . » .
وی اضافه کرد : «رویکرد دمدمی مزاجانه و گزینشی آنها پباده سازی شده تا شرکت‌هایی مانند ما‌را در موقعیتی نامساعد از نظر رقابتی قرار دهد . ما پیرو رفتاری مختص یا یک سواری بدون‌پول نیستیم . ما اخلاق و رفتار منصفانه میخواهیم و فرصتی برای رقابت سوای این‌که ناچار باشیم با موانعی تصنعی و مصنوعی که پیش رویمان قرار گرفته‌اند سر و کله بزنیم . » به عبارتی چیزی که مجموعه Basecamp نیز راجع به آن صحبت کرده .
در آمریکا نیز فشار آنتی‌تراست بر اپ استور دارد بیشتر میگردد . پنل آنتی‌تراست کمیته دادستانی ایالات متحده در تلاش است که گروه کوک , مدیرعامل اپل را برای شهادت در رابطه موضوعات رقابتی به دادگاه بکشد , همپا با مدیران ارشد شرکت‌های دیگری مانند آمازون , فیسبوک و آلفابت .
کریس سیجرز , پروفسور ضابطه آنتی‌تراست در کالج کلیوند میگوید پرونده اتحادیه اروپا , ممکن است دلیل نگرانی بزرگ‌تری نسبت به پرونده مجلس نمایندگان ایالات متحده برای اپل باشد , مگر این‌که مقررات آنتی‌تراست تازه‌ای در ایالات متحده به ثبت رسد .
یکی از معضلات تمام پرونده‌های آنتی‌تراستی که در ایالات متحده درمقابل اپل صورت می گیرند اینست که آیفون سهم بازار بیشتری از اندروید گوگل ندارد – در واقع صرفا حدود ۴۶ درصد از اسمارت‌فون‌هایی که طی سه ماهه ابتدا همین سال در ایالات متحده به فروش رسیده‌اند وابسته به اپل میباشند . اپ استور گوگل پلی نیز درضمن سهمی ۳۰ درصدی از خریدهای دیجیتالی داراست .
سیجرز ادامه میدهد : «چشم‌انداز به عبارتی چیزیست که طی ۵ سال یا ۷ سال اخیر بوده . اپل در خطر یک ( تعقیب بزرگ ( است که میتواند به شکل‌گیری پرونده انحصارطلبی سبب شود و این پتانسیل را داراست که اختلالاتی عظیم در فعالیت شرکت بوجود آورد . به نظرم این خطر همان چیزیست که امروز میبینیم و برای مدت‌هایی طولانی نیز دیده‌ایم . البته این خطر در آمریکا آنقدرها بزرگ نیست» .
تمام این روایت برای اپل حسابی آزاردهنده است : کنفرانس هر ساله گسترش نرم‌افزار این مجموعه , یعنی WWDC طی این هفته برگزار خواهد شد . آن نیز درحالی که ظاهرا توسعه‌دهندگان نرم‌افزار دل خوشی از اهالی کوپرتینو ندارند و صد رد صد تمام جملا‌ت سخنگویان کمپانی را برای سیگنال‌های احتمالی واکاوی خواهند کرد